Hein Buisman Stichting

Hein Buisman Stichting

Sinds 1963 actief in restauraties

Almenum & omgeving

In de jaren 1970 was de zuidoostelijke hoek van de Harlinger binnenstad ernstig verpauperd geraakt. Juist deze hoek heeft van het Harlinger domein het verste historische perspectief. 

Het was het dorp Almenum dat tot ver in de zeventiende eeuw tot de grietenij Barradeel behoorde. Dit Almenum was ouder dan de buurt aan zee waaruit de havenstad Harlingen zich ontwikkelde. In de tweede helft van de negentiende eeuw was daar op de afgegraven stadsverdedigingswallen een gasfabriek gesticht, die gaandeweg meer ruimte behoefde, maar enkele tientallen jaren na de Tweede Wereldoorlog toch weer aan betekenis inboette. Na sluiting liet het bedrijf niet alleen volstrekt onbruikbare gebouwen en structuren achter maar ook sterk vervuilde grond. Alles is dankzij grote financiële inspanningen gesloopt en gesaneerd. Omdat ook veel van de omliggende bebouwing aan vernieuwing toe was, is een algemeen plan tot stadsvernieuwing gemaakt dat bijna neerkwam op herontwikkeling. Na een prijsvraag kon het Groninger architectenbureau Sijpkes en Oving aan de slag. Op het oude patroon van straten en stegen moesten ongeveer 90 zeer gevarieerde woningen worden ontworpen die de woningbouwcorporatie zou gaan beheren. Het is een van de omvangrijkste en meest geslaagde operaties op het gebied van de stadsvernieuwing van Fryslân geworden. Geslaagd omdat het een voor de jaren 1980 karakteristiek resultaat opleverde waaruit de belangstelling sprak voor de historische structuur en de wil om goed aan te sluiten bij het stadsweefsel en zijn karakteristieken.

Het is welhaast ondenkbaar dat deze houding uitsluitend voortkwam uit de creativiteit van opdrachtgevers en ontwerpers. Er lag in Harlingen een basis van vijfentwintig jaar vernieuwen en restaureren van de Hein Buisman Stichting. Door het werk van de stichting was het respect voor de historische kwaliteiten en herinneringen vanzelfsprekend geworden. Bovendien had de stichting aan de randen van het stadsvernieuwingsgebied al de nodige panden gerestaureerd en zou dat, in de jaren die op de operatie van 1983 en 1984 volgden, blijven doen. In de tweede, iets minder omvangrijke operatie (het ging om ongeveer 60 woningen) werd rond 1988 het voorbeeld van de stichting direct en toen op wat grotere schaal gevolgd. Enkele grote complexen – een school, een bejaardenhof en een hof met woninkjes – in de Hofstraat, achter het Kerkpad en het Harnzerhof werden gerestaureerd en door herinrichting geschikt voor bewoning gemaakt. Met de nieuwbouw rond het Tiepelplein en omliggende straten is een boeiende overgang gemaakt van oud en nieuw naar ontwerp van het Harlinger architectenbureau Van der Zee en Ybema. Incidentele renovaties en restauratie werden aan de Hein Buisman Stichting overgelaten.