Harlingen Bildtstraat 17

  • Adres: Bildtstraat 17 
  • Bouwjaar: midden 17e eeuw 
  • Restauratie: 1982 
  • Architect: R.T. Kuiper te Harlingen 
  • Aannemer: Pothuma & Tigchelaar te Harlingen 
1982

Dit op het eerste gezicht kleine pand heeft een boeiende gebruiks- en bouwgeschiedenis die door de bewoner van de afgelopen kwart eeuw is uitgezocht en beschreven. Het is vermoedelijk in het midden van de zeventiende eeuw gebouwd. De structuur van een diepe binnenhaard (Souterrain) met grote schouw en een insteek daarboven en ook nog het comptoir als kleine bedrijfsruimte ernaast wijzen op een hoge leeftijd. hoewel decoraties en ornament wel eens later zijn toegevoegd of van elders zijn gekomen, zou het oeil-de-boeuf tussen de hal (comptoir) en de woonkamer (insteek) indien het oorspronkelijk in het pand hebben gezeten, op een datering van omstreeks 1660 wijzen. De decoratieve omranding met engelenkopje en tot hoorns krullend rolwerk doet sterk denken aan het kwabornament dat in een korte periode rond genoemd jaar in de mode was. Het interieur beval veel decoratieve tegels in verschillende stijlen. Aan de achterzijde van de hal (het comptoir) zit een bij de restauratie iets verplaatste getimmerde wand uit vermoedelijk de achttiende eeuw.

De gevel verraadt niets van deze historische variatie, want die is in de negentiende eeuw in roodbruine baksteen vervangen. Het pand is meestal als woonhuis in gebruik geweest, maar er heeft ook wel eens een bedrijfje in gezeten. Een winkel waar sigaren en andere tabaksartikelen, kruidenierswaren, enz. werden verkocht bijvoorbeeld en vanuit dit pand werd ook brood uitgevent. In de Bildtstraat wordt nu gewoond, maar vroeger waren er een stuk of zes winkeltjes. Links zit het comptoir, naar de straat toe geopend met een in een kozijn samengevatte deur met bovenlicht en een venster. Aan de rechterzijde zit de woning met boven straatniveau de woonkamer en eronder het souterrain. Deze binnenhaard, is tot omstreeks 1952 met een trapje in de stoep vanaf de straat toegankelijk geweest. Dat moest verdwijnen toen er riolering in de Bildtstraat kwam. De binnenhaard wordt nu verlicht door een drietal liggende tweelichtvensters met roosters. De kozijnen van comptoir en woning zijn licht getoogd en afgedekt met hanenkammen. De gevel wordt beëindigd door een kroon- en gootlijst op klossen. Het steile dak heeft op het voorschild gesmoorde en op de zijschilden rode Hollandse golfpannen en op de nok staat een forse, van een bord voorziene schoorsteen. Het pand is in 1982 gerestaureerd.

20000101 Historisch onderzoek Bildtstr 17