Harlingen Grote Kerkstraat 15

  • Adres: Grote Kerkstraat 15 
  • Restauratie: 2003 
  • Architect: Adema Architecten te Dokkum 
  • Aannemer: Draisma Makkum 
2003

Het pand behoort tot het complex voormalige woon- en winkelhuizen Grote Kerkstraat 15-17 en kleine Kerkstraat 1-9 dat door de Hein Buisman Stichting  in 2003 gerestaureerd en verbouwd is tot een reeks woonhuizen. Op de hoek met de Kleine Kerkstraat, een kleine en smalle doorgang richting Voorstraat, staat een rechthoekig pand van een enkele volledige bouwlaag met een tentdak. De enkele laag is zo opmerkelijk hoog opgemetseld dat er boven een later ingebroken bedrijfsdeur nog veel ruimte overschiet. De van roodbruine steen gemetselde voorgevel wordt beëindigd door een fries dat als een verdiepte spiegel van pleisterwerk is aangepakt, kennelijk voor de naamsvermelding van de firma. In het bovenste deel van de gevel zijn hanenkammen in het metselwerk te bespeuren. Die wijzen op hoge vensters, wat door oude foto’s wordt bevestigd. Hier was een winkelbedrijf gevestigd met een front dat aan weerszijden van de deur zeer hoog oprijzende achtruits winkelramen bezat. Een foto van omstreeks 1900 vertelt dat de firma Thomas Keyzer er was gevestigd. Daar waren allerlei spullen te koop, onder meer petroleum en scheepsbenodigdheden. Eerder was broodfabriek De Hoop er gevestigd en later zat bier- en wijnhandel Severein in dit pand. Aan de huidige gevel is, ondanks latere, vrij ongenadige ingrepen een karakter uit het einde van de negentiende eeuw te herkennen. Maar de structuur is beslist ouder. De zijgevel van geeltjes lijkt iets ouder en de daar onmiddellijk achter het voorhuis aanwezige hooggeplaatste vierruitsvensters wijzen op een nog vroegere structuur van insteekverdieping, waaronder zich een binnenhaard bevonden moet hebben. Beide ruimten krijgen bij restauratie aan de achterzijde van het pand elk twee vierlichtsvensters. Dergelijke structuren stammen uit de zestiende of het begin van de zeventiende eeuw. In 1669 is er sprake van dat het pand twee kelders had. Het schilddak is gedekt met grijze gesmoorde golfpannen. Op het voorschild is een eenvoudige kajuit uitgebouwd en uit de hoek van het dak rijst een flinke schoorsteen met bord op.

Het onder de doorlopende kap gelegen achterhuis van Grote Kerkstaat 17 heeft een eigen ontsluiting en is nu Kleine Kerkstraat 9.

Bouwhistorische verkenning Gr Kerkstraat 15-17